Wszystkie osoby objęte obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym (tzn. wszyscy pracownicy najemni oraz pewne grupy osób prowadzących działalność na własny rachunek o zarobkach powyżej dochodu minimalnego) są objęte ubezpieczeniem emerytalnym.
Emerytura przyznawana jest w zamian za pracę świadczoną w czasie aktywnego życia. Do jej otrzymywania konieczne jest osiągnięcie określonego wieku i wykazanie się minimalnym okresem ubezpieczenia (zasadniczo okres oczekiwania to pięć lat opłacania składek oraz okresy zastępcze).
Wszystkie miesiące kalendarzowe, podczas których wpłacano składki oraz okresy wychowywania dziecka poniżej 3 lat brane są pod uwagę przy obliczaniu 5, 15 i 25-letnich okresów oczekiwania. Dla 35-letniego okresu stażu, okresy brane pod uwagę, to wszystkie te, które dają prawo do emerytury. Należą do nich, na przykład, okresy nauki i okresy wychowywania dziecka poniżej 10. roku życia.
Jeśli po osiągnięciu wieku emerytalnego planowane jest jedynie ograniczenie działalności zawodowej, można zwrócić się o emeryturę częściową (jedna trzecia, połowa lub dwie trzecie pełnej emerytury). Można również zrezygnować z wystąpienia o emeryturę. Jeśli w wieku 65 lat ubezpieczony nie wystąpi o emeryturę lub wystąpi o emeryturę częściową, pełna emerytura przyznana później zostanie zwiększona o wysokość równą 0,5% za każdy miesiąc (6% za rok) wysokości tej części, o którą ubezpieczony nie wystąpił.
Emerytura normalna (Regelaltersrente)
W latach 2012–2029 zwykły wiek emerytalny jest stopniowo podwyższany do 67 lat, począwszy od osób urodzonych w 1947 r.
Do osób urodzonych po 1963 r. zastosowanie mieć będzie zwykły wiek emerytalny wynoszący 67 lat. Ubezpieczeni będą mogli w dalszym ciągu przechodzić na emeryturę w 65. roku życia bez zmniejszenia wymiaru emerytury w przypadku wpłacania przez 45 lat obowiązkowych składek z tytułu zatrudnienia i opieki oraz okresów wychowywania dzieci w wieku do 10 lat.
Do kwoty, którą można otrzymywać oprócz normalnej emerytury nie mają zastosowania żadne wartości graniczne.
Wcześniejsza emerytura
Wiek emerytalny mający zastosowanie do wcześniejszej emerytury zostanie skorygowany odpowiednio w odniesieniu do zwykłego wieku emerytalnego. Korekta nie ma jednakże zastosowania do typów emerytur, które są wycofywane – ma do nich zastosowanie zwykły wiek emerytalny wynoszący 65 lat.
O wcześniejszą emeryturę (w obniżonej wysokości) można ubiegać się od 63. roku życia po 35 latach okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego.
O emeryturę dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności mogą ubiegać się ubezpieczeni, którzy osiągnęli 65. rok życia, cierpią na potwierdzoną niepełnosprawność w stopniu znacznym w momencie pierwszej wypłaty emerytury i mogą wykazać się 35-letnim okresem oczekiwania. Wcześniejsze przyznanie takiej emerytury jest możliwe od wieku 62 lat, w zamian za obniżenie jej wysokości.
Ubezpieczeni urodzeni przez dniem 1 stycznia 1952 r. mogą ubiegać się o zmniejszoną emeryturę w wieku 63 lat jeśli:
- mogą wykazać się 15-letnim okresem oczekiwania;
- opłacali obowiązkowe składki z tytułu zatrudnienia lub pracy ubezpieczonej przez osiem lat w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed przejściem na emeryturę;
- są bezrobotni w chwili przejścia na emeryturę;
- byli bezrobotni przez w sumie 52 tygodnie po ukończeniu 58 lat i sześciu miesięcy lub pracowali w niepełnym wymiarze czasu ze względu na wiek (Altersteilzeitarbeit) przez co najmniej 24 miesiące przed przejściem na emeryturę.
W ramach rekompensaty za dłuższe trwanie wypłaty emerytury jej wysokość zmniejszana jest o 0,3% za każdy miesiąc pobierania emerytury przed zwykłym wiekiem emerytalnym (w przypadku emerytury dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności przed 65 rokiem życia).
Szczególne przepisy mają zastosowanie w stosunku do górników. Mogą oni przejść na emeryturę w wieku lat 60, po 25-letnim okresie stażu.
Emerytury dla kobiet
Kobiety mają prawo do pobierania emerytury w wieku 60 lat jeśli mogą wykazać się co najmniej dziesięcioma latami opłacania składek obowiązkowych po ukończeniu 40 roku życia. Okres stażowy wymagany w odniesieniu do tej emerytury wynosi 15 lat. Jednak kobiety ubezpieczone urodzone w roku 1952 i później nie mogą już starać się o taką emeryturę.